ค่า IP คือ ??

ค่า IP คืออะไร ?

ค่า IP คือ ??

คุณรู้หรือไม่? อุปกรณ์ไฟฟ้าที่เราใช้งานอยู่ในทุกๆ วัน ไม่ว่าจะเป็นหลอดไฟ โคมไฟ ปั๊มไฟฟ้า พัดลม เครื่องใช้ไฟฟ้าในบ้าน หรือแม้แต่อุปกรณ์อุตสาหกรรมในโรงงาน ล้วนผ่านกระบวนการผลิตที่ต้องเป็นไปตามมาตรฐานความปลอดภัยระดับสากล หนึ่งในมาตรฐานที่สำคัญที่สุดคือ “ค่า IP” ซึ่งมักจะปรากฏอยู่บนฉลากหรือแผ่น Nameplate ของสินค้า เช่น IP55, IP65 หรือ IP68 เป็นต้น

ค่า IP (Ingress Protection Rating) คือค่ามาตรฐานที่ใช้บอกระดับการป้องกันของอุปกรณ์ไฟฟ้าต่อสิ่งแปลกปลอมจากภายนอก เช่น ฝุ่นละออง (Dust) และ น้ำ (Water) โดยอ้างอิงจากมาตรฐานสากล IEC 60529 ของคณะกรรมาธิการอิเล็กทรอนิกส์สากล (International Electrotechnical Commission) ซึ่งเป็นหน่วยงานที่กำหนดแนวทางในการทดสอบระดับการป้องกันของอุปกรณ์ไฟฟ้าให้เหมือนกันทั่วโลก

รูปแบบของค่า IP มักจะแสดงเป็น IPXX เช่น IP65 หรือ IP67 โดยตัวเลขทั้งสองหลักหมายถึงระดับการป้องกันที่แตกต่างกัน ได้แก่

หลักแรก (X ตัวหน้า) หมายถึง ความสามารถในการป้องกันของแข็ง ฝุ่น หรือสิ่งแปลกปลอมที่อาจเข้าไปภายในอุปกรณ์

จะมีระดับตั้งแต่ตัวเลข 0-6
0 = ไม่สามารถป้องกันสิ่งต่างๆได้เลย
1 = สามารถป้องกันของแข็งที่มีขนาดไม่เกิน 50 มิลลิเมตร เช่น การเผลอไปจับตัวกล้องด้วยมือ
2 = สามารถป้องกันของแข็งที่มีขนาดไม่เกิน 12 มิลลิเมตร เช่น เผลอแตะด้วยนิ้ว
3 = สามารถป้องกันของแข็งที่มีตั้งแต่ 2.5 มิลลิเมตรขึ้นไป เช่น เครื่องมือ สายไฟ
4 = สามารถป้องกันของแข็งที่มีตั้งแต่ 1 มิลลิเมตรขึ้นไป เช่น เครื่องมือ สายไฟ และสายไฟขนาดเล็ก
5 = สามารถป้องกันฝุ่นได้ในระดับหนึ่ง
6 = สามารถป้องกันฝุ่นได้

หลักที่สอง (X ตัวหลัง) หมายถึง ความสามารถในการป้องกันน้ำ ละอองน้ำ หรือของเหลว

ซึ่งจะมีระดับตั้งแต่ตัวเลข 0-8 เช่น IP65 IP67 IP68
0 = ไม่สามารถป้องกันสิ่งต่างๆได้เลย
1 = สามารถป้องกันน้ำหยดใส่ได้ในแนวดิ่ง 90 องศาได้ เช่น หยดน้ำที่เกิดจากความชื้น
2 = สามารถป้องกันละอองน้ำที่เข้ามาในมุมเฉียงไม่เกิน 15 องศาจากแนวตั้ง
3 = สามารถป้องกันละอองน้ำที่เข้ามาในมุมเฉียงไม่เกิน 60 องศาจากแนวตั้ง
4 = สามารถป้องกันละอองน้ำได้จากทุกทิศทาง
5 = สามารถป้องกันน้ำได้ในระดับหนึ่ง
6 = สามารถเปียกน้ำได้แต่ไม่นาน เช่น โดนฝน
7 = สามารถจุ่มน้ำได้ที่ความลึกตั้งแต่ 15 เซนติเมตร ถึง 1 เมตร
8 = สามารถใช้งานใต้น้ำได้

ตัวอย่าง

เพื่อให้เข้าใจง่ายขึ้น ลองมาดูตัวอย่างจริงของค่า IP ที่พบได้บ่อย

IP44 → ป้องกันของแข็งขนาดใหญ่กว่า 1 มม. และกันน้ำกระเด็นได้จากทุกทิศทาง เหมาะกับโคมไฟภายนอกอาคาร
IP55 → ป้องกันฝุ่นได้บางส่วน และทนน้ำฉีดแรงปานกลางได้ เหมาะกับมอเตอร์หรือปั๊มที่ติดตั้งกลางแจ้ง
IP65 → ป้องกันฝุ่นได้สมบูรณ์ และป้องกันน้ำฉีดแรงสูง เหมาะกับงานอุตสาหกรรมทั่วไป
IP67 → ป้องกันฝุ่นได้ 100% และสามารถจุ่มน้ำได้ชั่วคราว
IP68 → ใช้งานใต้น้ำได้อย่างต่อเนื่อง เหมาะกับอุปกรณ์ใต้น้ำหรือพื้นที่เปียกตลอดเวลา

การเข้าใจค่า IP เป็นเรื่องสำคัญ เพราะจะช่วยให้เราเลือกใช้อุปกรณ์ให้เหมาะสมกับสภาพแวดล้อม เช่น

หากใช้งานในที่มีฝุ่นมาก เช่น โรงงานปูน โรงงานไม้ ควรเลือกอุปกรณ์ที่มี IP5X หรือ IP6X
หากติดตั้งกลางแจ้งหรือมีโอกาสโดนน้ำ ควรเลือก IP65 ขึ้นไป
หากใช้งานใต้น้ำ เช่น ปั๊มจุ่มหรือไฟใต้น้ำ ต้องเป็น IP68

การเลือกใช้ค่า IP ที่เหมาะสมช่วยยืดอายุการใช้งานของอุปกรณ์ ลดความเสียหายจากความชื้น ฝุ่น หรือการกัดกร่อนของโลหะ และลดโอกาสเกิดอันตรายจากไฟฟ้าลัดวงจรอีกด้วย

สำหรับมอเตอร์ไฟฟ้าที่ บริษัท เมคคานิก้า จำกัด ได้นำเข้าและจำหน่าย มีการการันตีรับประกัน รับรองเรื่องของคุณภาพ มีค่า IP แจ้งที่ตัวสินค้า ซึ่งเป็นส่วนที่สำคัญในการตัดสินใจในการเลือกมอเตอร์ไฟฟ้าที่จะนำไปงานให้เหมาะสมกับสภาวะแวดล้อมที่จะนำไปใช้งาน ยกตัวอย่าง เช่น มอเตอร์ไฟฟ้า MITSUBISHI รุ่น SF-JR Series ที่มีระดับการป้องกันน้ำและกันฝุ่น IP 55 ได้